بـه نام آن کـه جـان را فـکـرت آمـوخـت | چـراغ دل بــه نـور جــان بــرافـروخـت |
ز فـضـلش هر دو عـالم گشـت روشـن | ز فـیضـش خـاک آدم گشـت گلشـن |
تــوانـایـی کـه در یـک طــرفـت الـعـیـن | ز کــاف و نــون پــدیــد آورد کــونــیـن |
چــو قــاف قــدرتــش دم بـــر قــلــم زد | هــزاران نــقــش بـــر لــوح عـــدم زد |
از آن دم گــشــت پــیـدا هـر دو عــالـم | وز آن دم شـــد هـــویـــدا جـــان آدم |
در آدم شـد پـدیـد ایـن عـقـل و تـمـییـز | که تـا دانسـت از آن اصـل همه چـیز |
چــو خـود را دیـد یـک شـخـص مـعـیـن | تــفـکـر کـرد تــا خـود چـیـسـتـم مـن |
ز جـزوی سـوی کـلـی یـک سـفـر کـرد | وز آنــجــا بــاز بــر عــالــم گــذر کــرد |
جـــهـــان را دیـــد امـــر اعـــتـــبــــاری | چـو واحـد گـشـتــه در اعـداد سـاری |
جـهان خـلـق و امـر از یک نـفـس شـد | کـه هم آن دم کـه آمد بـاز پـس شـد |
ولـی آن جــایـگـه آمـد شـدن نـیـسـت | شدن چـون بـنگری جـز آمدن نیست |
بـه اصـل خـویـش راجـع گـشـت اشـیـا | هـمـه یک چـیـز شـد پـنـهـان و پـیـدا |
تـعـالـی الـلـه قـدیمـی کـو بـه یـک دم | کـــنــد آغـــاز و انــجـــام دو عـــالـــم |
جـهـان خـلـق و امـر اینـجـا یـکـی شـد | یکـی بـسـیار و بـسـیار اندکـی شـد |
هـمـه از وهم تـوسـت این صـورت غـیر | که نقطه دایره است از سرعت سیر |
یـکـی خــط اســت از اول تــا بــه آخــر | بـر او خـلـق جـهان گـشـتـه مسـافـر |
در ایـن ره انــبــیـا چــون ســاربــانــنــد | دلـــیــل و رهــنــمـــای کـــاروانــنـــد |
وز ایـشـان سـیـد مـا گـشـتــه ســالـار | هــم او اول هـم او آخــر در ایـن کــار |
احــد در مـیـم احــمـد گـشــت ظــاهـر | در ایـــن دور اول آمـــد عـــیــن آخـــر |
ز احـمـد تـا احـد یـک مـیم فـرق اسـت | جـهانی اندر آن یک میم غرق اسـت |
بـــر او خــتـــم آمــده پـــایــان ایــن راه | در او منزل شـده «ادعـوا الی الـله » |
مقـام دلـگـشـایش جـمـع جـمع اسـت | جـمال جـانفزایش شمع جـمع است |
شـده او پـیـش و دلـهـا جـمـلـه از پـی | گــرفــتــه دســت دلــهــا دامــن وی |
در ایـن ره اولــیـا بــاز از پــس و پــیـش | نـشـانـی داده انـد از مـنـزل خـویـش |
بـه حـد خـویش چـون گـشـتـنـد واقـف | سـخـن گـفـتـند در مـعـروف و عـارف |
یکـی از بـحـر وحـدت گـفـت انـا الـحـق | یـکـی از قـرب و بــعـد و ســیـر زورق |
یـکــی را عــلـم ظــاهـر بــود حــاصــل | نـشـانـی داد از خــشـکـی سـاحــل |
یــکــی گــوهــر بــرآورد و هــدف شــد | یکـی بـگـذاشـت آن نـزد صـدف شـد |
یکی در جـزو و کل گفت این سخن بـاز | یـکـی کـرد از قـدیـم و مـحــدث آغـاز |
یـکـی از زلـف و خـال و خـط بـیـان کـرد | شـراب و شمع و شـاهد را عیان کرد |
یکـی از هسـتـی خـود گـفـت و پـنـدار | یکـی مـسـتـغـرق بـت گـشـت و زنار |
سـخـنـهـا چـون بـه وفـق مـنـزل افـتـاد | در افـهـام خــلـایـق مـشـکـل افـتــاد |
کسی را کاندر این معنی است حیران | ضــرورت مــی شــود دانــســتــن آن |