| شــنـیـدم مـن کـه انـدر مـاه نـیـســان | صـــدف بــــالـــا رود از قـــعـــر عـــمـــان |
| ز شــیــب قــعــر بـــحــر آیــد بــرافــراز | بــه روی بــحــر بــنــشــیـنــد دهـن بــاز |
| بــــخـــاری مـــرتـــفـــع گـــردد ز دریـــا | فـــرو بـــارد بـــه امــر حـــق تـــعـــالـــی |
| چــکـد انـدر دهـانـش قـطـره ای چــنـد | شــود بــســتــه دهـان او بــه صـد بــنـد |
| رود بــــا قـــعـــر دریـــا بــــا دلـــی پـــر | شــــود آن قـــطـــره بــــاران یـــکـــی در |
| بــــه قـــعــــر انـــدر رود غـــواص دریـــا | از آن آرد بـــــــــرون لؤلؤی لـــــــــالــــــــا |
| تـن تـو ساحل و هستـی چـو دریاست | بـخـارش فـیض و بـاران عـلم اسـماسـت |
| خــرد غـواص آن بــحــر عـظـیـم اسـت | کـه او را صــد جــواهـر در گـلـیـم اســت |
| دل آمــد عــلــم را مــانـنــد یـک ظــرف | صـدف بـا علم دل صـوت اسـت بـا حـرف |
| نـفــس گــردد روان چــون بــرق لــامـع | رســد زو حــرفــهــا بـــا گــوش ســامــع |
| صـدف بــشـکـن بــرون کـن در شـهـوار | بــیـفــکــن پــوســت مــغــز نــغــز بــردار |
| لـغـت بــا اشـتــقـاق و نـحـو بــا صـرف | هــمــی گــردد هـمــه پــیـرامــن حــرف |
| هر آن کو جـمله عـمر خـود در این کـرد | بــه هــرزه صــرف عــمــر نــازنــیـن کــرد |
| ز جـوزش قشـر سـبـز افـتـاد در دسـت | نیابـد مـغـز هر کـو پـوسـت نـشـکـسـت |
| بـلی بـی پوست ناپـخته است هر مغز | ز عــلــم ظــاهـر آمــد عــلــم دیـن نـغــز |
| ز مــن جــان بـــرادر پـــنــد بـــنــیــوش | بــه جـان و دل بــرو در عـلـم دیـن کـوش |
| کـه عـالـم در دو عـالـم سـروری یافـت | اگـر کــهـتــر بــد از وی مـهـتــری یـافــت |
| عــمــل کــان از ســر احـــوال بـــاشــد | بــســی بــهـتــر ز عــلــم قــال بــاشــد |
| ولـــی کـــاری کـــه از آب و گـــل آیـــد | نه چـون عـلـم اسـت کـان کـار از دل آید |
| میان جسم و جان بنگر چه فرق است | که این را غرب گیری آن چو شرق است |
| از ایــنــجــا بــاز دان احــوال و اعــمــال | بــه نـســبــت بــا عــلـوم قــال بــا حــال |
| نـه عـلـم اسـت آنـکـه دارد مـیل دنیی | کــه صــورت دارد امـا نـیـســت مـعــنـی |
| نــگــردد عــلــم هــرگــز جــمــع بـــا آز | مـلـک خــواهـی سـگ از خـود دور انـداز |
| عـلـوم دیـن ز اخـلـاق فـرشـتــه اسـت | نبـاشد در دلی کو سگ سـرشت اسـت |
| حـدیث مـصـطـفـی آخـر هـمـین اسـت | نـکـو بــشـنـو کـه الـبــتـه چـنـیـن اسـت |
| درون خــانـه ای چــون هـسـت صـورت | فـــرشـــتـــه نـــایــد انـــدر وی ضـــرورت |
| بـــــرو بـــــزدای روی تـــــخــــتــــه دل | کــه تــا ســازد مـلـک پــیـش تــو مـنـزل |
| از او تـــحــصــیــل کــن عــلــم وراثـــت | ز بـــهـــر آخـــرت مـــی کـــن حـــراثـــت |
| کـتــاب حـق بــخـوان از نـفـس و آفـاق | مـزیـن شــو بــه اصــل جــمـلـه اخــلـاق |